Afgelopen 1 november organiseerde het Landelijk Coördinatiepunt Research Data Management (LCRDM) een netwerkdag voor haar achterban, dat bestaat uit datamanagers, datastewards, research support, beleidsmakers, ICT-ers, bestuurders uit uiteenlopende onderzoeksinstellingen en onderzoeksfinanciers. Deze editie stond volledig in het teken van Citizen Science, met een breed scala aan lezingen en workshops over CS, en de relatie daarvan met het Research Data Management-veld. De ochtend was gevuld met een aantal lezingen waarin veel verschillende aspecten van CS werden belicht, en tijdens het middagprogramma gingen de deelnemers verder daarmee aan de slag in een aantal workshops. Hierbij een greep van mooie bijdragen uit het programma.

 

De sprekers bij elkaar: Margaret Gold, Leo Remijn & Coen van Galen

Als eerste gaf Margaret Gold van het Citizen Science Lab (Universiteit Leiden) een uitgebreide lezing over CS als unieke wetenschappelijke discipline. Zij schetste een beeld van CS als een brede term waar veel verschillende onderzoeks- en dataverzamelings-initiatieven onder kunnen worden geschaard, met als rode draad dat burgers daarin als oprechte participanten worden betrokken, dat zij ook daadwerkelijk zouden moeten profiteren van hun participatie, en dat daarbij ook altijd aandacht moet zijn voor het garanderen van goede kwaliteit wetenschap en data.

Leo Remijn nam de aanwezigen mee in de praktische werkelijkheid van het bedrijven van burgerwetenschap. Leo is hoofddocent bij Mediatechnologie aan de Hogeschool Rotterdam, en is daar verantwoordelijk voor de inbedding van het sensorlab (onderdeel van het Stadslab) in het onderwijs. Hij is daarnaast nauw betrokken bij het Rotterdamse Luchtclub-project. Vanuit zijn ervaring als burgerwetenschapper en docent liet Leo tal van voorbeelden van mooie projecten de revue passeren waarin burgers daadwerkelijk als wetenschappers een verschil hebben gemaakt, en liet een greep uit de verschillende soorten hardware en technologie zien die dat mogelijk maken. Het zal voor actieve leden van meetclubs wellicht gesneden koek zijn; voor de aanwezigen was het een verlichtende sessie.

Coen van Galen – docent Oude en Sociale Geschiedenis aan de Radboud Universiteit – deelde daarna zijn ervaringen als projectleider van een groot CS-project, waarin hij samen met vrijwilligers de slavenregisters van Suriname en Curaçao online beschikbaar heeft gemaakt voor (genealogisch) onderzoek. Hij benadrukte dat je in CS-projecten altijd te maken hebt met communities met bepaalde behoeften die gerespecteerd dienen te worden, en dat communities een gelijkwaardige partner moeten zijn.

De organisatie wilde ook graag ethiek op de agenda, en Mike Lensink – vanuit The Green Land werkzaam als Community Steward van het Samen Meten in Zuid-Holland-project – heeft een achtergrond in de ethiek van stamcel-banken, dus was The Green Land zelf ook uitgenodigd om iets over ethiek te vertellen. Mike deed een interactieve sessie om de discussie en reflectie aan te sporen.  

Mike in actie: wat associeer jij met ethiek?

Met dank aan een aantal prikkelende stellingen (zoals: “CS is meer dan alleen het verstrekken van sensoren aan burgers zodat ze zelf kunnen meten”) werd het een levendige sessie, met als uitsmijter: Ethiek (in CS-projecten maar ook daar buiten) gaat niet alleen over goed versus fout, of over grenzen aan wat je mag doen; ethiek betekent nadenken over hoe je datgene dat je doet kunt doen op een manier die het meest waardevol is voor de samenleving.